This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
English (monolingual) Portuguese to Tetum Tetum to Portuguese Indonesian to Tetum Indonesian to Portuguese English to Tetum Tetum to Indonesian Portuguese to Indonesian English to Indonesian Tetum to English Indonesian to English
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Services
Translation, Editing/proofreading, Transcription, Interpreting, Copywriting, Subtitling, Language instruction
Expertise
Specializes in:
Agriculture
Medical: Cardiology
Media / Multimedia
Telecom(munications)
Linguistics
Nutrition
Psychology
International Org/Dev/Coop
Law: Contract(s)
Law (general)
Also works in:
Law: Taxation & Customs
Astronomy & Space
Economics
Management
Science (general)
Education / Pedagogy
Journalism
Computers: Hardware
Computers: Software
Computers: Systems, Networks
Construction / Civil Engineering
Electronics / Elect Eng
Energy / Power Generation
Engineering (general)
Engineering: Industrial
Geology
IT (Information Technology)
Internet, e-Commerce
Livestock / Animal Husbandry
Materials (Plastics, Ceramics, etc.)
Computers (general)
Manufacturing
Automation & Robotics
Medical: Dentistry
Medical: Pharmaceuticals
Medical: Instruments
Medical: Health Care
Medical (general)
Safety
Law: Patents, Trademarks, Copyright
More
Less
Volunteer / Pro-bono work
Open to considering volunteer work for registered non-profit organizations
Rates
Portuguese - Rates: 0.10 - 0.25 USD per word / 8 - 10 USD per hour / 3.00 - 5.00 USD per audio/video minute English to Portuguese - Rates: 0.10 - 0.25 USD per word / 8 - 10 USD per hour / 3.00 - 5.00 USD per audio/video minute Portuguese to English - Rates: 0.10 - 0.25 USD per word / 8 - 10 USD per hour / 3.00 - 5.00 USD per audio/video minute English - Rates: 0.10 - 0.25 USD per word / 8 - 10 USD per hour / 3.00 - 5.00 USD per audio/video minute Portuguese to Tetum - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour
Tetum to Portuguese - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Indonesian to Tetum - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Indonesian to Portuguese - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour English to Tetum - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Tetum to Indonesian - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Portuguese to Indonesian - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour English to Indonesian - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Tetum to English - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour Indonesian to English - Rates: 0.09 - 0.20 USD per word / 8 - 10 USD per hour
Portuguese: TT: PDHJ Hato’o Ona Pedidu Fiskalizasaun Abstratu Lei Indultu ba TR PT:PDHJ vai pedir ao TR fiscalização abstrata da constitucionalidade da nova lei da concessão de indulto General field: Law/Patents Detailed field: Law (general)
Source text - Portuguese Jornalista : Beatriz Belo
Editor : Liduway Xavier
DILI, (timorpost.com)— Provedoria Diretu Humanu no Justisa (PDHJ), hato’o ona pedidu fiskalizasaun abstratu ba lei númeru 20/2023, 12 Dezembru kona-ba konsesaun indultu no komutasaun ba Tribunál Rekursu (TR).
Prevedór PDHJ, Virgílio da Silva Guterres, akompaña husi funsionáriu PDHJ marka prezensa iha Tribunál Rekursu Kaikoli, Dili iha loron-Sesta, (02//02) hodi entrega direita pedidu fiskalizasaun abstratu ba Prezidente TR, Deolindo dos Santos.
“Pedidu fikalizasaun ba lei, liuliu lei kona-ba prosedimentu indultu nian, ha’u hanoin lei ne’ebé ikus mai sai polémika iha públiku, entaun provedór hetan sujestaun no mós halo análiza ba lei refere, ikus mai provedór haree katak iha nesesidade atu hato’o pedidu fikalizasaun abstrata ba Tribunál Rekursu atu haree lei ne’e”, dehan Provedór, Virgílio Guterres, ba Jornalista sira hafoin hasoru malu ho Prezidente Tribunál Rekursu, Deolindo dos Santos, iha edifísiu Tribunál Rekursu, Kaikoli, Sesta, (02/02).
Hafoin entrega pedidu fikalizasaun abstrata, provedór ne’e mós esplika oituan razaun no baze hirak ne’ebé provedoria uza hodi hato’o pedidu ba TR.
“Iha pontu rua ne’ebé ke ami tau mak, priméiru kona-ba konsentu razoens umanitária ne’ebé fó baze ba lei indultu ne’e, atu Prezidente Repúblika koko fó indultu ho razoes umanitária, maibé iha lei nia laran la define loloos, saida-saida mak parte husi umanitária ne’e. Razaun umanitária ne’e oin-oin, bele dehan nia labele tama prizaun tanba iha oan, nune’e mós oan sei ki’ik no família ne’ebé presiza atendementu, razaun sira ne’e mak la klaru iha ne’eba, maibé iha pontu balun tan, tanba lei indultu ne’e la deskreve rekezitu ne’ebé klaru, pelu menus kompara ho lei ida anteriór, ne’ebé hatete katak indultu fó ba ema ne’ebé kumpri pena prizaun”, nia akresenta.
Nia hatutan, “Iha prizaun suspensaun ou prizaun efetiva ne’e mais pelu menus kumpri maibé ita haree sai sujeitu ba aplikasaun lei indultu, nein tuir tan prosesu audénsia iha Tribunál. Entaun ida-ne’e mak ami haree katak nesesidade duni atu husu Tribunál Rekursu hodi halo analiza hodi deklara inkonstituisionalidade ba lei indultu ne’e”.
Nia haktuir, parte Tribunál Rekursu la fó sujestaun ruma kona-ba pedidu ne’e maibé tribunál simu de’it tanba hotu-hotu servisu tribunál nian, ne’e la’os Prezidente Tribunál Rekursu mak deside mesak maibé sei tuun ba iha enkotru plenária mak juis iha Tribunál Rekursu sei hola desizaun.
Privedór ne’e hakutir, Prezidente Tribunál Rekursu mós informa katak iha ona pedidu fiskalizasaun husi deputadu sira iha Parlamentu Nasionál kona-ba lei indultu ne’e, tanba ne’e pedidu husi PDHJ nian bele apresia liután Tribunál Rekursu nia desizaun kona-ba lei refere.
Translation - Portuguese Jornalistas: Olga Soares e Cesário Sousa
Tradutor e Revisor: Octaviano Gomes
A Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) vai pedir ao Tribunal de Recurso (TR) a fiscalização abstrata da constitucionalidade da nova lei da concessão de indulto e comutação de pena aos reclusos.
O Provedor dos Direitos Humanos e Justiça, Virgílio Guterres, disse que a equipa jurídica da PDHJ está a elaborar o pedido de fiscalização para ser submetido ao Tribunal de Recurso.
“A nova lei provoca apenas a injustiça no país e é contra os princípios da Constituição, uma vez que há reclusos que já cumpriram mais de metade da sua pena e ainda não foram indultados, mas os que fugiram da justiça receberam indulto”, disse Virgílio Guterres ao Timor Post, nesta terça-feira (16/01), em Bebora.
O dirigente do PDHJ afirmou ainda que a Constituição garante a todos os cidadãos um tratamento justo, defendendo, por isso, os critérios da concessão de indulto citados na anterior lei revogada pelo Chefe de Estado.
“A lei anterior previa que o indulto fosse concedido a um recluso com base no cumprimento da pena e sob proposta do Ministério da Justiça”, referiu.
Na mesma linha, o presidente da bancada da oposição da Frente Revolucionária de Timor-Leste Independente (FRETILIN), Aniceto Guterres Lopes, considerou que a nova lei de concessão de indulto e comutação de pena é inconstitucional, pedindo, por isso, ao Presidente da República que não implemente a norma.
“A lei só veio autorizar o Chefe de Estado a libertar as pessoas que lhe agradam, sobretudo os seus amigos. Eu acho que António da Conceição vai receber o indulto do Presidente da República, dado que eles têm uma boa relação e o ex-deputado trabalhou muito para dar a vitória a Ramos Horta durante as últimas eleições presidenciais”, apontou.
Recorde-se que a bancada da FRETILIN no Parlamento Nacional já tinha pedido também ao Tribunal de Recurso a fiscalização abstrata da constitucionalidade da nova lei da concessão de indulto e comutação de pena aos reclusos, promulgada e implementada pelo Presidente da República, José Ramos Horta.
Tetum to Portuguese: TT: PDHJ Konklui Investigasaun 79, Ho Rekomendasaun 6 ba PNTL no Instituisaun Relevante PT: PDHJ Concluiu 79 Relatórios de Violações de Direitos Humanos e de Boa Governação General field: Law/Patents Detailed field: Law (general)
Source text - Tetum DILI, (timorpost.com)— Providoria ba Direitu Humanus no Justisa (PDHJ) konklui ona relatóriu investigasaun hamutuk 79 kona-ba violasaun direitu humanus no atendimentu públiku ka boa governasaun hasoru sidadaun sira ne’ebé akontese iha Timor-Leste.
“Iha trimestrál III, IV 2023, PDHJ halo investigasaun no prodús relatóriu investigasaun hamutuk 79, kompostu husi relatóriu investigasaun finál ho rekomendasaun 10 ba violasaun direitu umaus no governasaun di’ak, relatóriu investigasaun ho sujestaun 15 no relatóriu badak arkivu 54”, Provedór PDHJ, Virgilio da Silva Guterres ‘Lamukan’, iha nia diskursu iha serimónia publikasaun no entrega Relatóriu Investigasaun Finál (RIF) ba entidade relevante sira, iha sala biblioteka PDHJ, Tersa, (06/02).
Nia hatutan, RIF ho rekomendasaun hirak ne’e ralasiona ho violasaun direitus umanus liga ba asaun husi membru Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ne’ebé viola sidadaun nia direitu ba liberdade, integridade no seguransa espesifikamente tratamentu aat, kruél no la umanu, no direitu ba moris, iha mós asaun husi funsionáriu balun ne’ebé prátika asaun administrasaun ladi’ak, no sees husi PNTL nia poder.
“Iha relatóriu investigasaun finál ho rekomendasaun 6 ami sei entrega ba Komandu Jerál PNTL, rekomendasaun 1 sei entrega ba eselénsia Ministru Estatál, rekomendasaun 1 sei intrega ba eselénsia Minista Solidariedade Sosiál, rekomendasaun 1 sei entrega ba eselénsia Ministra Edukasaun, no rekomendasaun 1 sei entrega eselénsia Ministra Finansas. Ita-boot sira bele haree rekomendasaun no sujestaun hirak ne’e iha relatóriu ne’ebé sei entrega”, nia rekomenda.
Iha mós RIF ho sujestaun ne’ebé PDHJ konklui katak la akontese violasaun direitu umanu no governasaun di’ak tanba respondente sira hala’o sira-nia kna’ar tuir lei no prosedimentu legál ne’ebé iha. Mezmu la akontese violasaun direitu umanu no governasaun di’ak, Provedór hanoin katak bele hato’o relatóriu ne’e nu’udar oportunidade importante ba instituisaun respondente atu halo diálogu ho entidade relevante sira.
“Ha’u hanesan Provedór bele hetan informasaun kle’an kona-ba prosedimentu, sistema internál ka prátika husi instituisaun públiku, no hakarak fahe mós PDHJ ninia opiniaun kona-ba mekanizmu atu hametin liután direitu umanu no govenasaun di’ak iha Timor-Leste, relatóriu sujestaun hirak ne’e sei entrega ba eselénsia Ministru Administrasaun Estatál, Ministra Edukasaun, Ministra Solidariedade Sosiál, Ministru Agrikultura, Universidade Nasionál Timor Lorosa’e, Presidente Autoridade Protesaun Sivíl, no Komando Jerál PNTL,” nia akresenta.
Enkuatu, iha trimestrál III no IV tinan 2023, PDHJ mós konklui relatóriu badak arkivu 54 kompostu husi relatóriu arkivu relasiona ho kazu rezolve ona iha tribunál, PNTL no entidade relevante sira. Kazu hirak ne’e relasiona ho violasaun direitu ba liberdade, integridade no seguransa espesifikamente tratamentu aat, kruel, la umanu, violasaun ba direitu ba privasidade, direitu ba família, no mós aktu prátika ilegalidade, administrasaun la di’ak no sees husi poder.
Bainhira instituisaun relevante simu ona relatóriu investigasaun finál ho rekomendasaun, tenke hato’o informasaun ba PDHJ kona-ba sasukat sira ne’ebé foti atu kumpri ka hala’o rekomendasaun sira ne’ebé hatada ona ne’e iha loron 60 (neen nulu) nia-laran, tuir artigu 47. 3, husi estatutu PDHJ, konta husi data simu relatóriu ne’e. See instituisaun relevante la kumpri ka la hala’o lia-menon hirak ne’e, PDHJ bele komunika akontesimentu ida-ne’e ba Parlamentu Nasionál, tuir artigu 34 no 46 husi estatutu PDHJ nian.
Iha fatin hanesan, representante Komandu Jerál PNTL, José Soares, agradese, tanba provedór hanesan instituisaun ne’ebé independente Estadu demokrátiku deréitu ida-ne’e bele halo supervizaun no monitorizasaun, inklui fiskaliza ajente Estadu ne’ebé hetan fundu husi Estadu ida-ne’e inklui autoridade seguransa PNTL.
“Ajente Estadu hotu, liuliu Polísia Nasionál Timor Leste atu ezerse nia funsaun tenke tuir lei inan no lei oan sira, inklui norma sira hotu, hodi nune’e labele sees husi kompeténsia prinsiál sira ne’e, nune’e labele konflitu ho direitu humanu, ha’u garante katak, karik ha’u-nia membru sira hotu, ita-nia polísia kuandu nia hatene hotu kompeténsia ne’ebé lei fó, sei la konflitu sidadaun ida nia direitu, Hanesan timoroan, atu tau iha ita-nia hanoin tomak”, nia hatete.
Nia hatutan, “Hakarak ka lakohi, interese Estadu no interese koletiva ema barak nian, ita tenke asegura, mais la signifika katak ita tenke uza ita-nia poder hodi kontra ita-nia lei sira ne’ebé iha”.
Marka prezensa iha entrega RIF ne’e, Vise-Ministra Finansas, Felícia Claudinanda Cruz Carvalho, Komandante Operasaun Nasionál PNTL, Superentintidente Xefe, José Soares, reprezentante Ministériu Administrasaun Estatál (MAE), reprezentante Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL), reprezentante Ministériu Agrikultura Pekuária, Peskas no Floreta (MAPPF), reprezentante Ministériu Edukasaun (ME), no reprezentante husi Protesaun Sivíl.(*)
Translation - Portuguese Díli (pt.timorpost.com)– A Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) concluiu 79 relatórios de investigação quanto às violações de direitos humanos e de boa governação praticadas por elementos da Polícia Nacional de Timor-Leste (PNTL) e por funcionários da administração pública.
O Provedor dos Direitos Humanos e Justiça, Virgílio Guterres, disse que os membros da PNTL terão violado as liberdades de expressão e de participação, a integridade e o direito de privacidade dos cidadãos, tratando-os de forma cruel e desumana.
Segundo Virgílio Guterres, os agentes da administração pública terão praticado atos ilegais relativos ao atendimento nos departamentos governamentais.
“O relatório e as recomendações das violações detetadas serão entregues aos ministérios da Administração Estatal, Solidariedade Social e Inclusão, Finanças, Educação e ao Comando Geral da PNTL”, disse Virgílio Guterres ao Timor Post, nesta terça-feira (06/02/2024), após ter lançado o relatório da PDHJ, em Caicoli.
Portuguese to Tetum: TT:Kalohan iha Direitu Retoma Mandatu PT:Fernanda Lay: Kalohan tem direito a retomar o mandato como deputado General field: Law/Patents Detailed field: Law (general)
Source text - Portuguese Jornalista: Cesário Sousa
Editor: Orlando Oqui
DILI (timorpost.com)—Parlamentu Nasionál (PN) sei tetu destinu Antonio da Conceição “Kalohan” ne’ebé retoma pozisaun deputadu bankada PD, bainhira hein desizaun Tribunal Rekursu (TR) nian sai ba rekursu kontra desizaun Tribunal Dili nian ba kazu partisipasaun ekonomia.
Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay, hatete, Antonio da Conceição retoma fali pozisaun nu’udar deputadu, tanba nia hanesan deputadu titulár bankada PD.
Translation - Tetum Jornalista: Cesário Sousa
Tradução e Revisão: Octaviano Gomes
Díli - A Presidente do Parlamento Nacional (PN), Maria Fernanda Lay, disse que o ex-Ministro do Comércio e Indústria (MTCI), António da Conceição “Kalohan”, condenado a cinco anos de prisão efetiva, tem direito a retomar o mandato como deputado.
Maria Fernanda Lay afirmou que o Secretário-Geral do Partido Democrático (PD) pode regressar ao Parlamento Nacional, uma vez que é um deputado titular do PD e o processo ainda não transitou em julgado.
A Presidente do PN salientou ainda que o órgão vai ponderar e acompanhar o recurso de António Kalohan no Tribunal Recurso.
“O deputado [António da Conceição] pediu a imunidade parcial ao Parlamento Nacional para ser julgado no Tribunal Judicial de Primeira Instância de Díli. Por enquanto, vamos esperar pela decisão do Tribunal de Recurso”, disse Maria Fernanda Lay ao Timor Post, nesta terça-feira (05/03), no Parlamento Nacional.
Portuguese to English: PT:Búlgaro Condenado por Burla Informática Deportado EN:Bulgarian Convicted of Informatics Fraud Deported General field: Law/Patents Detailed field: Law (general)
Source text - Portuguese Jornalista: Olga Soares
Editor: Orlando Oqui
Díli (pt.timorpost.com)– O Tribunal Judicial de Primeira Instância de Díli (TJPID) decidiu deportar um cidadão búlgaro, após ter sido condenado a três anos de pena suspensa.
O búlgaro foi detido no ano passado por ter praticado o crime de burla informática, ao tentar aceder a uma conta bancária em Timor-Leste, tendo cumprido a medida coação de prisão preventiva durante 11 meses no estabelecimento prisional de Becora.
O estrangeiro foi também condenado pelo TJPID à pena acessória de expulsão e à proibição de entrada no território timorense durante dez anos.
O homem de 42 anos foi, por isso, deportado na terça-feira (05/03/2024), tendo sido acompanhado por agentes do Serviço de Migração de Timor-Leste até ao seu país de origem.
O processo administrativo da deportação foi da responsabilidade do Governo timorense.
Translation - English Journalist: Olga Soares
Translation: Octaviano Gomes
Dili (en.timorpost.com)- The Dili Judicial Court of First Instance (TJPID in Portuguese) has decided to deport a Bulgarian citizen, after he was sentenced to three years suspended.
The Bulgarian was arrested last year for committing the offence of informatic fraud, when he tried to access a bank account in East Timor, and served 11 months of pre-trial detention in Becora prison.
The foreigner was also sentenced by the TJPID to an ancillary penalty of expulsion and a ten-year ban on entering East Timorese territory.
The 42-year-old man was therefore deported on Tuesday (05/03/2024), having been accompanied by agents from the East Timorese Migration Service to his country of origin.
The Timorese government was responsible for the administrative process of deportation.
More
Less
Experience
Years of experience: 6. Registered at ProZ.com: Mar 2023.